TEŞHİR ÇAĞI
Her bireyin kendinde olanı alenice her yerde ve zamanda umuma ifşa ettiği bir çağdayız. Beden, bilgi, eğitim, mal mülk gibi her şeyin teşhir edildiği, herkesin kendi tezgahını kurduğu semt pazarını andırıyor sosyal hayat. Bir başkaldırı ve bir yönünü kaybetmişliğin bastırılışı bu.
Teşhir çağında her şey, seyirlik bir malzemeye dönüşmüş. Cinsiyet ve yaş fark etmiyor. Her birey kendine olanı fütursuzca sunuyor ortalığa. Günün her saati, mekân ayrımı gözetmeksizin, radyodan televizyona, internetten sinemaya her köşede küresel bir teşhir pazarı kuruluyor. Her yer tıkış tıkış , her satıcı doyumsuz, her alıcı sınırsız. Müşterisi bol, albenisi geniş ve ar damarı çatlamış bir silsile bu.
Sadece ahlaki bir erozyon değil, derin sosyolojik, psikolojik ve felsefi yarılmanın yüzeye çıkmasının halidir bu. Tüm dünya üzerinde egemen olan, gelecek hezeyanların da tetikçisi adeta.
Teşhir sadece bir gösterme eylemi değil, kültürel belleğin katman katman örüldüğü sembolik bir işlevi de gerçekleştiriyor. Hakikate ve öz’e yaşam alanı sunmayı da engelliyor. Tüketimi körükleyen teşhir, görüntü ekonomisinin besleneceği alanlar oluşturuyor. Suistimale ve sömürülmeye açık olması da cabası.
Günlük hayatın her anını paylaşıp, her lokmasını takipçilerine bildirmeden duramayan insanlar haline geldi toplum. Sıcak sıcak teşhir edilen görüntülerin albenisi arkadan gelen daha sıcak bir etkinliğin paylaşımıyla cazibesini yitiriverdi.
Özgürlük adına yapılıyor bunca teşhir. Bu bir trend değil, yerleşik değerlerden kopuşun dönüm noktası adeta. Birbirine benzeme ve özenti , teşhiri daha da gazlayan ilkel modernizmin iki unsuru olarak beliriyor.
Görselliğin, görmenin, görünmenin ‘’var olmak demek’’ olduğu bir zamanda , her birey kendi ekranında influencer etiketiyle sahnede. Umuma yönelik mırıldanılan bir şarkıda, okunan bir kitapta, kullanılan aksesuarlarda, dövmede, kıyafetlerde ve beden dilinde teşhirler bas bas bağırıyor. Teşhirin şöhret ve meşhur kelimeleriyle de aynı kökten geliyor olması , doyumsuzluğu daha da arttırıyor.
Dijitalleşmenin yaygınlaşması ve bireylerin hesap verilebilirlik kaygısı olmadan sahte hesaplarla her tür özel bilgi ve belgeleri yaymasının kolaylaşması teşhire kültürüne çok ciddi ivmeler kazandırıyor.Takipçi kazanmak ve görünürlüğü arttırtmak adına yapılan çılgınlıklar , vahametin diğer boyutu.
Güzellikler anlaşılır bir nebze ama günahlar ve ayıplar bile teşhir ediliyor. Teşhir enflasyonunun insanlar üzerinde yarattığı bu doygunluk , daha üst teşhirlere kapı açıyor. Açıldıkça açılıyor kapanmak bilmez mahremler.
Toplumlar günümüzde sistemik olarak teşhire zorlanıyor. Var olmanın , varlığını ispat etmenin estetik bir yolu olarak gösteriliyor . İnsanın fıtri dengelerini bozan bu durum, durmadan hedonist bir iklime kapı aralıyor. Nihayetinde her teşhirde ,’Balık bilmez ise halık bilsin’’ inancından çok uzaklara savruluyor toplum.
